Nếu bạn từng thấy mức giá 99.000 ở cửa hàng quần áo, siêu thị, trang thương mại điện tử và ngay lập tức nghĩ “Ờ, cũng rẻ đó”, thì bạn không hề đơn độc. Đây là một trong những kỹ thuật định giá phổ biến nhất thế giới và đã tồn tại hơn 100 năm, dựa trên cách bộ não xử lý con số. Điều thú vị là mức giá 99.000 thực chất chỉ thấp hơn đúng 1.000 đồng so với 100.000, nhưng cảm giác lại cách biệt khá lớn. Đó không phải ảo giác tình cờ, mà là kết quả của một loạt cơ chế nhận thức sâu bên trong.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu vì sao giá 99.000 lại khiến não bộ đánh giá “rẻ hơn đáng kể”, và lý do kỹ thuật định giá này vẫn hiệu quả trong thời đại người tiêu dùng ngày càng thông minh.
1. Hiệu ứng “chữ số đầu tiên” – Bộ não nhìn vào số 9 trước tiên
Khi xem một con số, bộ não ưu tiên xử lý chữ số đầu tiên. Đây gọi là left-digit effect.
- 99.000 bắt đầu bằng 9
- 100.000 bắt đầu bằng 1
Não bộ gắn giá trị rất khác nhau cho hai con số này. Số 9 được xếp vào nhóm “dưới 100k”, còn số 1 mở đầu cho “nhóm trăm”. Vì vậy, dù chênh lệch chỉ 1.000 đồng, cách não phân loại lại hoàn toàn tách biệt nhau. Đây chính là lý do các cửa hàng luôn ưu tiên để giá 99.000 thay vì làm tròn thành 100.000.
Các cửa hàng luôn để giá có số 9 ở sau để thu hút khách hàng hơn
2. Bộ não thích cảm giác “gần với mức thấp hơn”
Trong định giá, con người có xu hướng:
- Nhìn vào mức thấp hơn
- Gắn sản phẩm vào nhóm giá thấp, dù thực tế không khác nhiều
Khi thấy giá 99.000, não lập tức so sánh với 90.000 thay vì 100.000. Điều này tạo ra cảm giác sản phẩm “gần với rẻ”, dù thực tế nằm mức sát cao.
Cơ chế này gọi là anchoring bias – não tạo một điểm neo để đánh giá giá trị. Mức neo thấp khiến người mua dễ cảm thấy yên tâm hơn khi chọn.
3. “Ảo giác chính xác” khiến mức giá lẻ trở nên thuyết phục
Sản phẩm có mức giá 99.000 thường khiến khách nghĩ rằng cửa hàng đã:
- Tính toán kỹ
- Cân nhắc chi phí
- Đưa ra con số sát giá trị nhất
Hiện tượng này được gọi là “precision effect” – giá càng cụ thể thì càng trông như được nghiên cứu kỹ.
Ví dụ tâm lý:
- 100.000 → “giá đại cho tròn”
- 99.000 → “chắc là giá hợp lý rồi”
Vì vậy, doanh nghiệp dùng giá 99.000 để tạo cảm giác minh bạch và tối ưu.
Xem thêm: Giấc ngủ trưa ngắn 15 phút giúp bạn tỉnh táo như thế nào?
4. Cảm giác “deal hời” khiến người mua hành động nhanh hơn
Các nghiên cứu hành vi cho thấy con người phản ứng mạnh với:
- Giá sát mức tròn
- Mức giảm tưởng tượng trong đầu
Đặt giá 99.000 khiến người mua tự tạo ra cảm giác “mình tiết kiệm được” dù mức tiết kiệm thực tế nhỏ. Điều này kích thích dopamine – hormone thúc đẩy hành vi mua sắm. Không cần giảm giá thật, bản thân con số cũng đã tạo cảm giác như đang mua rẻ.
Không chỉ ở Việt Nam, hầu hết các cửa hàng trên thế giới đều đặt giá có số 9 ở cuối
5. Não bộ xử lý phần đầu của con số nhanh hơn phần sau
Khi người tiêu dùng mắt quét qua một con số:
- Não ghi nhận số đầu tiên trong 200 mili-giây
- Những con số sau cần nhiều thời gian hơn
Vì vậy khi thấy giá 99.000, người mua chỉ cần vài phần của giây để cảm nhận “dưới 100k”, trước khi kịp phân tích rằng nó gần 100k. Kỹ thuật này đánh vào tốc độ xử lý trực giác của não, vượt qua phân tích lý trí.
6. Hiệu ứng tâm lý nhóm giá – “giá 99.000” thuộc nhóm an toàn
Trong kinh tế hành vi, có một quy tắc thú vị: Con người không đánh giá từng con số đơn lẻ, mà đánh giá nhóm giá.
- Nhóm “dưới 100k” → cảm giác an toàn
- Nhóm “100k trở lên” → nghiêng về cân nhắc
Khi gắn sản phẩm vào nhóm thấp hơn 1 bậc, cơ hội mua tăng lên đáng kể. Vì vậy giá 99.000 mang lại lợi thế lớn về tâm lý nhóm giá.
7. Các nền tảng thương mại điện tử khuếch đại hiệu ứng của giá 99.000
Thói quen mua sắm online khiến tác động của giá 99.000 càng mạnh mẽ hơn vì:
- Người mua lướt nhanh và ra quyết định bằng thị giác
- Não chỉ kịp nhận “9” trước khi đánh giá kỹ
- Mức giá lẻ trông giống sản phẩm đang khuyến mãi
- Thuật toán gợi ý thường ưu tiên sản phẩm giá “dưới 100k”
Do đó, giá 99.000 trở thành mức giá tối ưu dành cho những món có giá trị trung bình thấp.
Hầu hết các mặt hàng bình dân sẽ dễ được bán hơn khi đặt tiền tố "99" ở đằng sau
8. Các thương hiệu lớn vẫn dùng giá 99.000 vì hiệu quả ổn định
Dù người tiêu dùng ngày càng có hành vi tiêu dùng "thông minh" hơn, mức giá 99.000 vẫn được áp dụng rộng rãi vì:
- Giảm cảm giác đắt
- Tăng tỷ lệ chốt đơn
- Giúp sản phẩm cạnh tranh trong danh sách đề xuất
- Kích hoạt phản ứng “rẻ bất ngờ” khi nhìn lướt qua
Ngay cả trong thời đại AI, kỹ thuật định giá cổ điển này vẫn được xem là một trong những phương pháp tác động tâm lý mạnh nhất.
Giá 99.000 – Một con số nhỏ nhưng ảnh hưởng lớn đến thói quen mua sắm
Hiệu ứng của giá 99.000 không đến từ mức chênh 1.000 đồng, mà đến từ cách bộ não xử lý thông tin, cảm xúc và xu hướng ra quyết định. Đây là sự kết hợp giữa kinh tế hành vi, tâm lý nhận thức và thói quen tiêu dùng hiện đại.
Hiểu được lý do phía sau giá 99.000 hoặc để tiền tố 9 ở đằng sau giá tiền, bạn có thể trở thành người mua hàng tỉnh táo hơn. Đồng thời, nếu bạn là người kinh doanh, việc ứng dụng mức giá này đúng cách có thể tăng tỷ lệ chốt đơn hiệu quả hơn.